کد مطلب:106818 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:150

حکمت 118











[صفحه 518]

امام (ع) جنازه ای را تشییع می كرد، شنید مردی می خندد، فرمود: اجداث: قبرها، جائحه: آفت بیچاره كننده، (گویا مرگ در دنیا برای دیگران، مقرر شده است، و گویا حق تنها بر دیگرانی به جز ما، حتمی گشته است، و گویا مردگانی كه می بینیم مسافرانی هستند كه به زودی نزد ما برمی گردند، ایشان را در قبر نهان می كنیم، و میراثشان را می خوریم، گویی بعد از آنها زنده ی جاودانه ایم كه همه ی پند دهندگان را از یاد برده ایم و دچار همه ی آفتهای سخت شده ایم، خوشا كسی كه نفسش را خوار و كسب و كارش را شایسته و نیتش را پاك و پسندیده، و خوی خود را نیكو گرداند و زیادی مال و ثروتش را انفاق كرد و زبانش را از پرگویی بازداشت و شرش را از مردم بازگرفت و به جای آوردن سنت پیامبر اكرم (ص) بر او آسان بود و به بدعت من منسوب نگشت). سیدرضی می گوید: بعضی این مطالب و سخن پیش را به پیامبر خدا (ص) نسبت داده اند هدف این بخش از سخن امام (ع) برحذر داشتن از خنده ی بیجا و یادآوری آخرت بوده است. امام (ع) سه تشبیه بیان كرده است: 1- تشبیه مرگ به چیزی كه برای دیگران مقرر شده است. 2- تشبیه حقی كه بر انسان واجب است به حقی كه بر دیگران واجب است نه بر او. 3-

تشبیه مردگانی كه به چشم خود می بیند به مسافرانی كه عن قریب برمی گردند. و وجه شبه در هر سه مورد كم اهمیت دادن به مرگ، و كم توجهی به ادای حق واجبی است كه خداوند بر آنان مقرر كرده، و عبرت نگرفتن ایشان از كسانی كه می میرند. عبارت: نبوئهم... جائحه مكمل وجه شبه است، زیرا انجام دهنده ی چنین كاری (دفن) درباره ی مردگان به دلیل سنگدلی و پند نیاموختن چنان است كه گویی مرگی كه بر مردگان مقرر شده است، برای او مقرر نشده است. عبارت طوبی... وادار ساختن بر آراستگی به فضایل یاد شده است، یعنی خوشا به حال او، و این حالت در حقیقت حالت خوبی است برای اولیای خدا در آخرت یعنی همان حالت خوشی و لذت جاوید. امام (ع) هشت فضیلت را برشمرده است: 1- خوار ساختن نفس در برابر خدا به دلیل نیاز و حاجتی كه به او دارد و همچنین توجه به سرانجام كار و عالم آخرت 2- كسب حلال، از راه درستی كه شایسته است. 3- نیت پاك برای خدا و پاك داشتن درون از نیتهای فاسد در رفتار با مردم. 4- خوش خویی و آراستگی به فضایل اخلاقی. 5- انفاق مالی كه از حد نیاز بیشتر است در راهی شایسته از راههای نزدیكی به خدا، و این همان فضیلت بخشندگی است. 6- خودداری از پرگویی یعنی پرهیز از سخن

گفتن زیاد بر آنچه كه شایسته است، یعنی خاموشی در جای خود. 7- دور داشتن بدی و شرارت از مردم كه همان عدالت و یا لازمه ی عدالت است. 8- پایبندی به سنت خدا و پیامبر (ص) و فاصله نگرفتن از آنها به طرف آنچه كه بدعت در دین و ناشایست است.


صفحه 518.